لاستیک طبیعی در فرم شیرابه ای یا لاتکس یکی از پرمصرفترین پلیمرهای لاستیک در جهان میباشد.
که تنها منبع تولید آن درختهای هوآ است(NR).فرم سنتزی پلیمر سیس ایزوپرن را تنها کمپانی گودیر آمریکا میسازد که از لحاظ کمی وکیفی قابل رقابت با نوع طبیعی نمیباشد(IR).
پلی سیس ایزوپرن که همان لاستیک طبیعی میباشد جهت مصارف زیادی مورد استفاده قرار میگیرد:
بالنهای تحقیقاتی-هواشناسی-بالنهای پزشکی-کیسه های هوای دم وبازدم-بادکنکها-لایه کاریها-کفپوشها-تشکها-متکاها-ماسکهای گریم وبازی-دستکشهای صنعتی-پزشکی وخانگی یکبارمصرف ومقاوم و .....................
در اکثر این صنایع متد دیپینگ(غوطه وری قالب در مواد شیرابه پلیمری) استفاده میگردد.در این روش قالب به شکل محصول مورد نظر ساخته شده ویک لایه با ضخامت دلخواه بر روی آن قرار میگیرد سپس عملیات خشک کردن وجدا سازی از قالب بر روی ان صورت میگیرد.
قالبها یا( FORMERS ) عموما از جنس سرامیک وندرتا شیشه وبصورت نادر فلزی یا پلاستیکی میباشند.
حساسیت وضعف شیرابه لاتکس نسبت به یونهای کلسیم ومنیزیم وباریم وهیدروژن اسیدی از یک طرف مشکل آفرین واز دیدگاه دیگر بسیار مفید واقع میگردد.
هنگامی که یکی از یونهای فوق وارد شیرابه لاتکس میگردد سبب از دست دادن روانروی ودلمه ولخته شدن وسخت شدن لاتکس میشود.بنا به درصد کمی آن یون یکی از حالتهای فوق اتفاق می افتد.
این به این معنا است که به هیچ عنوان در عملیات رقیق سازی شیرابه لاتکس نباید از آبهای دارای سختی مانند آبهای لوله کشی استفاده نمود وصرفا باید از آبهای فاقد یون(مقطر) یا سختی گرفته شده توسط رزینهای تبادلگر استفاده نمود.
متاسفانه بسیاری از صنعتگران به این مهم توجه نمیکنند وبا افزودن این آبها به کامپوندهای لاتکس عملا بسیاری از خواص لاتکس از جمله چسبندگی ذاتی متصل آن را از بین میبرند.به دلیل غلظت پایین سختی در آبهای لوله کشی وصنعتی در ابتدا وبا سرعت اثرات این عمل بروز نمیکند اما پس از گذشت ?? ساعت بصورت واضح عوارض این کار پدیدار میگردد وباز هم عدم دقت در کامپوندها به هر دلیل سبب از دست دادن خواص الاستیک ونزدیک شدن به خواص پلاستیکی در طی چند روز ماندگی مواد میگردد.راههای پیشگیری هر چند ساده هستند وباید اجرا شوند اما راههای درمان نیز نباید از یاد بروند.
در این بحث به راههای درمان نمی پردازم وبه چگونگی ساختن محلولی مناسب از یونهای دلمه ساز (منعقد ساز) لاتکس که بتوانند براحتی ویکنواخت بر روی قالبهای ما نشسته وبا کمترین حرارت به فیلمی شفاف وخشک وفاقد ترک تبدیل شود اشاره میکنم.
COAGULANT AGENT عامل منعقدکننده:
نمکهایی که حاوی یون کلسیم فعال(قابلیت یونیزاسیون دارند) میباشند مهمترین منبع تهیه ترکیبات کواگولانت هستند.کلرید کلسیم-نیترات کلسیم بهترین این نمکها میباشند.
غلظت محلول این نمکها بسته به وزن دلخواه محصول وسرعت خط تولید وغلظت مواد پلیمری ودرصد مواد خشک پلیمر ودرصد ونوع سورفکتانت مورد استفاده در آن تعیین میگردد.ونمیتوان مقدار خاصی را به عنوان مرجع تعیین کرد.(بنده در مقالات خارجی این اشتباه را به دفعات دیده ام.)
مهمترین عامل در طراحی فرمولاسیون محلول منعقد ساز به نظر من استفاده از نوع ودرصد مناسب سورفکتانت جهت کاهش کشش سطحی محلول وافزایش تمایل جذب یون بر روی قالب میباشد.
با قرار گرفتن یک لایه از نمک یون مورد نظر(کلسیم) سطح قالب نسبت به جذب شیرابه پیش ولکانیزه شده فعال میگردد وبا ورود قالب در حوضچه شیرابه لایه یکنواختی از لاتکس که در واقع لخته شده بر روی قالب شکل میگیرد.
در اینجا میبینیم که خاصیت لخته ساز این یون که زمانی میتواند مزاحم ومخرب لاتکس باشد چگونه به ما کمک میکند که مواد روی قالب یکنواخت شکل بگیرند.