گروهی از شیمی‌دانان تایوانی، نانوخودرویی ساخته اند که دارای نانوترمزهای مولکولی فعال شونده با نور است. این نانوترمز می تواند موتور محرک یا چرخ های نانوخودرو را از چرخش بازدارد.
به گزارش سرویس فن‌آوری ایسنا، نانوترمز مذکور با طول موج خاصی از نور فعال شده، سپس با استفاده از یک طول موج دیگر آزاد می شود. پیش از این اشکال دیگری از ترمزهای مولکولی ساخته شده اند، اما برای نخستین بار است که از این نور برای فعال‌سازی استفاده می شود.
جی شان یانگ، سرپرست این گروه تحقیقاتی در دانشگاه ملی تایوان در این زمینه گفت: «استفاده از نور باعث شده تا ماشین ما پاک و سریع بوده، از راه دور قابل‌کنترل باشد. علاوه بر این، ترمز ما قدرت متوقف کنندگی بی‌نظیری دارد، ما نشان داده ایم که این ترمز قادر است تا سرعت چرخش را تا یک میلیارد بار کاهش دهد.»
این گروه توان بالقوة نانوترمز خود را شرح داده اند؛ برای این کار، آنها یک گروه 3، 5- دی نیتروفنیل حجیم را به یک پیوند دوگانة کربن-کربن متصل کردند (از طریق متصل کردن گروه مذکور به یک مولکول پنتیپتیسن چهارلبه که به‌صورت آزاد چرخش می کرد). تابش نور می تواند این پیوند دوگانه را فوتوایزومره کند و بین سیس و ترنس تغییر وضعیت دهد. زمانی که پیوند دوگانه در حالت ترنس قرار دارد، محرک پنتیپتیسن می تواند به آزادی چرخش کند؛ اما با تغییر حالت به ایزومر سیس، گروه فنیل حجیم مذکور مانع از چرش مؤثر می‌شود.
یانگ معتقد است که از چنین نانوترمزهایی می توان در بسیاری از سیستم های چرخشی یا دورانی نانومقیاس استفاده کرد؛ مثلاً می توان از آنها در کنترل حرکت«نانوخودروها» یا در طراحی شتاب سنج های فوق العاده حساس برای آشکارسازی حرکت، بهره گرفت.
به گزارش ایسنا از ستاد ویژه توسعه فن‌آوری نانو، جیمز تور از دانشگاه رایس در هوستون تگزاس، در این ارتباط گفت:«این روش یک راهکار مناسبِ مبتنی بر محلول، برای متوقف ساختن چرخش از طریق ایجاد ممانعت فضایی است.»
وی پیش از این، در سال 2006 نانوخودرو مورد استفاده در این تحقیق را طراحی کرده بود. این نانوخودرو یک چارچوب کربنی H شکل بوده که دارای چهار چرخ از باکی بال های فولرین است.
تور افزود:«اما چالش های اصلی در ادامه ایجاد می‌شوند. ابتدا لازم است تا این فن‌آوری بر روی سطح سوار شود، سپس باید از آن در کاربردهای مختلف بهره گرفت، به‌عنوان مثال می توان در آینده از آن در راه اندازی یک اهرم یا کلید که بر روی یک سیستم میکروسکوپی اثرگذار است، استفاده کرد.»
این محققان نتایج خود را تحت عنوان "یک ترمز مولکولی مشتق‌شده از پنتیپتیسِن و فعال‌شونده با نور" در مجلة Org. Lett. منتشر کرده‌اند.
