داریوش ، پادشاه سلسله ی هخامنشی ، از سال پانصد و بیست و یک الی چهارصد و هشتاد و شش قبل از میلاد سلطنت کرد . وی پس از سرکوب های داخلی پارسی ها ، به مصر و سپس با گذشتن از تنگه ی بسفر به تراکیای شرقی لشکر کشید ؛ امّا پس از چند هفته پیشروی در روسیه ، مجبور به بازگشت شد . در زمان داریوش کشور هند ضمیمه ی ایران شد . از مهم ترین رویدادهای این دوران ، شورش       شهر های یونیا بود . در لشکر کشی اوّل کاری از پیش نرفت ، امّا در جنگ دوم ایرانیان شکست خوردند . این شکست برای امپراطوری اوّل و بزرگ جهان چیزی کمتر از گزش یک زنبور او را تهدید کرد ولی به نظر طرف مقابل یک پیروزی ارزشمند بود . داریوش به رغم قدرت فراوان و فتوحات بسیار ، قبل از سرکوب شورش مصر و ادامه جنگ با یونانیان درگذشت و پسرش خشایارشا ، جنگ با یونانیان را ادامه داد . سازماندهی داریوش در ایران ، نه تنها تا اواخر امپراطوری هخامنشیان ادامه یافت ؛ بلکه از سوی اسکندر و نیز اشکانیان مورد تقلید قرار گرفت . وی نمایندگانی به کابل و سند ، تا اقیانوس هند در شرق و سیسیل و ایتالیا در غرب فرستاد . کشتی های ایران ، پس از حفر کانالی از رود نیل تا سوئز ، از طریق دریای سرخ تا مصر رفت و آمد می کردند . تاسیس چاپارخانه (پست) و ضرب سکه ی طلا از دیگر اقدام های اوست .آرامگاه وی در نقش رستم ، نزدیک تخت جمشید واقع شده است .

نثارش باد عشق و ایمان ،

هر کس قلبش برای ایران و ایرانی می تپد .