_ خرد و خلاقیت بزرگمهر.
_ در زمان پادشاهی انوشیروان خسرو پسر قباد، پادشاه هند ((دیور سام بزرگ)) برای سنجش خرد و دانلیی ایرانیان و اثبات برتری خود، شطرنجی را که مهره های آن از زمرد و یاقوت سرخ بود، به همراه هدایایی نفیس به دربار ایران فرستاد و ((تخت ریتوس)) دانا را نیز گمارده ی انجام این کار ساخت. او در نامه ای به پادشاه ایران نوشت:((از آنجا که شما شاهنشاه ما هستید، دانایان شما نیز باید از دانایان ما برتر باشند، پس یا روش و شیوه ی آنچه را که به نزد شما فرستاده ایم (شطرنج) بازگویید و یا پس از این ساو باج برای ما بفرستید.)). شاه ایران پس از خواندن نامه چهل روز زمان خواست و هیچ یک از دانایان در این چند روز چاره و روش آن را نیافت، تا اینکه روز چهلم بزرگمهر که جوانترین وزیر انوشیروان بود، به پا خواست و گفت:((این شطرنج را چون میدان جنگ ساخته اند که 2 طرف با مهره های خود با هم میجنگند و هر کدام خرد و دور اندیشی بیشتری داشته باشد، پیروز میشود.)) و رازهای کامل بازی شطرنج و روش چیدن مهره ها را گفت. شاهنشاه سه بار بر او درود فرستاد و دوازده هزار سکه به او پاداش داد. پس از آن ((تخت ریتوس)) با بزرگمهر به بازی پرداخت، بزرگمهر سه بار بر تخت ریتوس پیروز شد. چند روز بعد بزرگمهر تخت ریتوس را به نزد خود خواند و وسیله ی بازی دیگری را نشان داد و گفت: اگر شما این را پاسخ دادید ما باجگزار شما میشویم و اگر نتوانستید باید باجگزار ما باشید. دیو رسام چهل روز زمان خواست، اما هیچ یک از دانایان آن سرزمین نتوانستند ((وین اردشیر)) را چاره گشایی کنند و به این ترتیب شاه هندوستان پذیرفت که باجگذار ایران باشد.
_ شطرنج:
_ 30 مهره: نشانگر 30 شبانه روز، یک ماه.
_24 خانه: نشانگر 24 ساعت شبانه روز.
_4 قسمت زمین: 4 فصل سال.
_5 دست بازی: 5 وقت یک شبانه روز.
_ 2 رنگ سیاه و سپید: شب و روز.
_ هر طرف زمین 12 خانه دارد: 12 ماه سال.
_ تخته نرد:
_ تخته: کره ی زمین.
_ زمین بازی: آسمان.
_ تاس: ستاره ی بخت و اقبال.
_ گردش تاس ها: گردش ایام.
_ مهره ها : انسانها.
_ گردش مهره ها در زمین: حرکت انسانها(زندگی).
_ برداشتن مهره در پایان هر بازی: مرگ انسانها.
_ اعداد تاس:
_ 1: یکتایی و خدا پرستی.
_ 2: آسمان و زمین.
_ 3: پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک.
_4: شمال، جنوب، شرق، غرب.
_5: خورشید، ماه، ستاره، آتش، رعد.
_6: شش روز آفرینش.